ROOTS OF NATURE – Marija Kozomora
Izložbu će otvoriti Sonja Jankov nezavisna kustoskinja
galerija Šok Koridor, pasaž Zmaj Jovina 22
Otvaranje 19h
05-20. avgust 2022.
Obnavljanje komunikacije sa prirodom
Najnovijom serijom radova kojom se predstavlja publici u Novom Sadu, Marija Kozomora demonstrira ekološku štampu prirodnim materijalima na platnu. Kako se prirodnom bojom biljaka može stvoriti otisak samo na platnu koje nije prethodno bilo hemijski tretirano, niti ima imalo plastike i drugih sintetičkih komponenti u sebi, Kozomora ovim postupkom pravi otklon od komercijalnog i korporativnog dizajna tekstila koji počiva na industrijskoj, masovnoj, nehumanoj proizvodnji koja se prilagođava zahtevima globalnog prometa robe i novca. Kao osnovu, ona koristi isključivo netretirana platna od prirodnih materijala, jer samo ona mogu da ostvare komunikaciju sa drugim prirodnim materijalima u procesu štampanja, to jest samo iz međusobnog odnosa prirodnih elemenata nastaju objekti koje vidimo na ovoj izložbi. Otklonom od hemikalija opasnih po životnu sredinu, Kozomora u stvari zauzima visoko etičan pristup i omogućava nam da ostvarimo komunikaciju sa potpuno prirodnim materijalima koje sve ređe srećemo u urbanim sredinama.
Odabirom štampe kao osnovne tehnike izvođenja radova, to jest umetničkim istraživanjem na polju ekološke štampe biljkama, Kozomora pravi reminiscenciju na štampu kao osnovu ljudske civilizacije, komunikacije i interakcije, ali i otklon od nje kao sistema masovne proizvodnje. Dok štampu na platnu u urbanim sredinama srećemo sve više u formi reklama, logotipa, slogana, brendova, to jest različitih vrsta znakova i poruka koje manipulišu nama kao potrošačima i konzumentima, Kozomora na platna štampa prirodne oblike koje time vraća u urbanu sredinu u kojoj ih je sve manje. Njen tekstil stoga nije prekriven rečima, logotipima i ostalim grafičkim znacima kojima se kamufliramo u urbanu sredinu, nego je sredstvo koje nam omogućava da u gradskoj sredini komuniciramo sa prirodom koja je sve ugroženija. Ovim ekološkim umetničkim istraživanjem, ona takođe razvija tehniku štampe, čime se pridružuje dugoj tradiciji usavršavanja štampe kao izuma – od kineskih sistema štapanja drvorezom (8. vek) i invencije pojedinačnih slogova od gline i veziva (11. vek), preko Gutenbergove Biblije za koju je razvijeno novo mastilo na uljanoj bazi i knjige psalma Mainz Psalter (1457) koja je prva knjiga štampana u tri boje i dve veličine fotna, do najnovijih invencija u tehnologiji produkcije, štampa kao tehnika je možda upravo kroz umetničke prakse poput ove došla do prekretnice kada će biti etična, humana i apsolutno senzibilna prema očuvanju prirode.
Sonja Jankov, kustoskinja
UMETNICA
MARIJA KOZOMORA (Novi Sad, Srbija) – Eko dizajnerka
Marija Kozomora (1998), diplomirala je modni dizajn na Univerzitetu Vestminster u Barseloni (2020), kurs nastao u saradnji Univerziteta Vestminster u Londonu i IED – Evropskog Instituta za dizajn u Barseloni (BA Hons of Fashion Design, University of Westminster in London). Tokom studija, bila je jedan od organizatora projekta „Why Not Fashion Lab“ na kojem su prikazane kolekcije internacionalnih modnih dizajnera. Boravila je u Berlinu na praksi u studiju Ester Perbant (Esther Perbandt) gde je radila na izradi finalne kolekcije za internacionalno modno takmičanje „Making the Cut“ (2019). Pod mentorstvom Sebastijana Ponsa (Sebastian Pons) diplomirala je sa kolekcijom „MANTRA“, koju je prikazala u Barseloni i Beogradu i kojom je postala finalistkinja takmičenja „ARTS THREAD: Global Design Graduate Show, in collaboration with Gucci“. Po povrtaku u Srbiju, boravila je na praksi u Ustanovi za izdradu tapiserija „Atelje 61“ (2021) gde je izradila svoju prvu tapiseriju i stekla veštine izrade umetničkih tapiserija. Karakteristika dizajna Marije Kozomore je upotreba prirodnih materijala i tradicionalnih, ručnih i štamparskih tehnika, kao na primer eko štampa – proces štampanja upotrebom biljaka na prirodnim materijalima, stvarajući tako jedinstveni pristup u produkciji ekološki osvešćenog modnog dizajna sa idejom približavanja prirode savremenom čoveku. Interesovanje za performativne umetnosti koristi prilikom prikazivanja svojih modnih kolekcija. Trenutno živi i radi u Novom Sadu.
KUSTOSKINJA
SONJA JANKOV (Novi Sad, Srbija)
Sonja Jankov (1985) je nezavisni kustos, doktor Teorije umetnosti i medija. Volontirala je i radila u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (2012–2015) i spoljni je saradnik brojnih institucija i nezavisne scene u regionu. Kao rezident je boravila u Poljskoj, Rumuniji, Austriji i Hrvatskoj, a provela je i godinu dana usavršavajući se na Centru za kritičku teoriju u Pragu (2008/2009). Kao kustos je realizovala izložbe u MMSU – Rijeka, Galeriji Kazamat – Osijek, Pogonu Jedinstvo – Zagreb, Kulturnom centru Beograda, Galeriji savremene umetnosti – Pančevo, Galeriji Remont – Beograd. Autor je nekoliko naučnih radova, među kojima su “Full-Scale Architectural Models in Post-Yugoslav Art Practices” (Interkulturalnost 16, 2018), “Re-Thinking Architectural Modernism in Contemporary Art: Jasmina Cibic, Dušica Dražić and Katarina Burin” (AM Journal of Art and Media Studies 16, 2018), “Architectural Scale Models within Contemporary Art Practices in Post-Socialist Europe” (Život umjetnosti: časopis o modernoj i suvremenoj umjetnosti i arhitekturi 102, 2018), „Pionirski gradovi u post-jugoslovenskom kontekstu” (Arhitektura i urbanizam 44, 2017). Živi u Novom Sadu.
Dizajn plakata: Stefan Ilić
Fotografije: Marija Kozomora
Šok zadruga 